Het valse leven

"Het valse leven" is een aangrijpend boek van de Duitse schrijfster Ute Scheub.
Hierin beschrift zij haar moeizame relatie met haar vader, een zwijgzame ex-SS er die uiteindelijk tijdens een lezing van Gunther Grass in 1969 zelfmoord pleegde.

Hij staat symbool voor de generatie "van het zwijgen". Na de capitulatie van Hitler-Duitsland in 1945 was het al snel "mouwen opstropen en niet zeuren": alles voor de wederopbouw.
Dit had tot gevolg dat oorlogstrauma's niet verwerkt werden. Niet door de teruggekeerde Joden, niet door de misleide bevolking en niet door de daders.
Tot ver in de jaren zeventig was praten over het nazi-verleden taboe in de Bondrepubliek, en vele ex-nazi's zaten topposities in het bedrijfsleven, of zelfs in de politiek en in de rechterlijke macht.
Velen van hen stortten pas in elkaar na hun pensioen, toen er tijd was om over hun gruweldaden na te denken.

Eind jaren zestig kwam de naoorlogse jeugd tegen de oorlogsgeneratie in opstand en sommigen sloegen daarin door naar extremisme (RAF).
Scheub beschrijft in haar boek hoe moeilijk de communicatie met haar vader was. Niet alleen met haar, maar met het hele gezin, en wat voor druk dat gaf.
Uberhaupt kon vader Manfred Augst niet met anderen omgaan. Hij was ook een vat van tegenstellingen: aan de ene kant miste hij de samenhorigheid van het soldaat zijn, aan de andere werd hij na de oorlog pacifist en hielp hij zijn zoons bij dienstweigering.

Wat duidelijk in het boek naar voren komt is hoe de kinderen van zowel de terugekeerde Joden als van de kinderen van nazidaders getraumatiseerd raakten.
Beiden groepen zaten met veel vragen waar geen antwoord kwam.

Uiteindelijk kan Scheub, meer als 30 jaar na zijn dood, haar vader min of meer vergeven. Hij was namelijk ook een product van zijn (nazi) tijd.