Het beest van Harkstede

De Canadese psychiater prof.dr.Robert D.Hare heeft een checklist ontwikkeld om psychopaten te kunnen herkennen: de "psychopatic checklist" (PCL-R). Aan de hand van 20 kenmerken is het mogelijk de medemens te onderzoeken op psychopatie en agressief narcisme (en in welke mate).
Met zijn PCL-R heeft Hare een revolutie ontwikkeld: geen gezeur mee over een rotjeugd en over nieuwe kansen, maar simpel de constatering dat somige mensen door en door slecht zijn en derhalve ongeneeslijk.

Willem van Eijk, oftewel "Het Beest van Harkstede", zal ongetwijfeld hoog gescoord hebben op de lijst van Hare. Vijf moorden op vrouwen heeft hij bekend, maar waarschijnlijk zijn het er meer. Zeker zo'n tien moorden in Groningen op prostituees zijn onopgelost en Van Eijk zou heel goed de dader geweest kunnen zijn.

In "Anatomie van een seriemoordenaar" beschrijft journalist Sytze van der Zee op beklemmende wijze de persoonlijkheid en daden van Van Eijk. Een man van in de zeventig, zichzelf slecht verzorgend, die iedereen als vijand ziet en totaal geen zelfrefectie heeft. Berouw over zijn gruwelijke moorden (het liefst graaiend in de darmen van zijn slachtoffers) heeft hij nooit vertoond.
Je leert veel over het vroegere leven van Van Eijk: van baantje naar baantje hoppend (vaak op boerderijen), al stelend en bedriegend (+ de nodige bierconsumptie) en wonend op een oude schuit, rondlopend in vrouwenondergoed.

Ijzersterk beschrijft Van der Zee de psychopaat Van Eijk als hij in diens cel gesprekken met hem voert. "Praktisch" wordt door de moordenaar uitgesproken als "prakkies" en cognac als "kejak". Hij heeft nog altijd het idee dat zijn levenslang omgezet zal worden in 20 jaar omdat hij niet met voorbedachte rade gemoord zou hebben, maar in een impuls (dus doodslag in dat geval) en voert al jaren (tevergeefs) strijd met Justitie.

De eerste slachtoffers maakte hij begin jaren zeventig en het is onbegrijpelijk dat hij na zo'n 20 gevangenis en TBS weer vrij kwam en min of meer "genezen" werd verklaard door de verschillende behandelende klinieken. Dit kwam ook omdat hij iemand met het "Florence Nightingale syndroom" ontmoet had. Dat zijn vrouwen die denken dat ze een psychopaat kunnen genezen; de TBS-er ziet zijn vrouw als ontsnappingsmiddel.

Begin jaren negentig sloeg het "Het beest van Harkstede" op gruwelijke wijze weer toe, bewijzend dat al de jaren tbs/therapie weinig vat op hem hadden gehad. Veel TBS-ers
weten precies hoe ze hun behandelaars voor de gek kunnen houden door precies te vertellen wat zij willen horen.

Het erge is dat je zelfs medelijden met Van Eyck krijgt (het "Saddamsyndroom"? ). Het is een eenzaam mens, niet in staat tot normale contacten. Hij kan zich niet inleven in anderen en vrienden heeft ie niet.
Maar vrij laten: dat nooit.
Zouden TBS-ers ooit (echt) genezen kunnen worden ?