Onnederlands goed

"Onnederlands goed" is een typische nederlandse uitdrukking. Ik vraag me af: zegt het iets over de gemiddelde kwaliteit van het geleverde of van een ingebakken Nederlands minderwaardigheidsgevoel ?
Aan de andere kant denken we dat we het beste Nationale voetbalelftal ter wereld hebben, dit terwijl we in meer dan 100 jaar slechts een keer een hoofdprijs gewonnen hebben...

Jan Blokker jr. was zondagochtend te gast in het programma "Boeken" om te vertellen over zijn nieuwe publicatie "Als de wereld vergaat, ga ik naar Nederland". Hierin wordt onze geschiedenis in 40 korte hoofdstukken uit de doeken gedaan aan de hand van uitspraken van zowel buitenlanders als inlanders. Het opvallendst is de vroegere bewondering voor het feit dat wij als "kikkers" in zo'n waterland wisten te overleven (en de Spanjaarden wisten te verdrijven).

Ik vond eerlijk gezegd dat er verder weinig concreets uit het interview kwam: de ene uitspraak over Hollanders stond in tegenstelling met de andere. Al met al bestaat er blijkbaar geen eenduidig beeld van de Nederlander; de Nederlander bestaat niet.
Dit beweerde prinses Maxima ook en die kreeg daarvoor kritiek. Ik ben het met haar eens: met zoveel culturen in 1 land bestaat er geen eenvormigheid.

Wat beschouw ik als typisch Nederlands ?
Ik denk bijvoorbeeld dat het niet zo gewaardeerd wordt om uitgenodigd vlak voor het eten bij iemand onverwacht op visite te gaan. En natuurlijke het beroemde koekje: zodra het koekje is gepresenteerd gaat de trommel weer in de kast.

Maar wezenlijke verschillen met andere volken ? Tolerantie ? Dat is een stuk minder geworden. Massale volksuitingen van vreugde of rouw kennen we tegenwoordig eveneens in Nederland. Voetbalhysterie is ook van alle volken.
Een eigenschap is misschien typisch Nederlands: een hekel aan gezag en hierarchie (en uniformen), gekoppeld aan individualisme.

Maar het belangrijkste typische Nederlandse is en blijven natuurlijk onvolprezen producten als de kroket, drop en pindakaas...

Smaak en stijl ?

In het centrale filiaal van de Bibliotheek Beverwijk-Heemskerk (binnenkort uitgebreid met Uitgeest) is men sinds kort overgegaan op het indelen van boeken op thema (ieder met eigen kleur), i.p.v. alfabetisch op (SISO)nummer.

Zo heb je de pleinen "Smaak en Stijl" (o.a. woninginrichting), "Reizen en landen",
"Vrije tijd", "Werk, Economie en Inkomen" en "Kunst en Cultuur".
Aansprekend zijn de meeste kleuren van de pleinen: geel, paars, groen en (hoe toepasselijk): grijs voor "Economie" etc). Het is een concept van de Bibliotheek Almere dat tegen betaling is overgenomen.

Nieuw is dat de peuterboeken nu ook bij de volwassenenboeken geplaatst zijn. Het idee hier achter is dat de moeders daar hun kids achterlaten en ondertussen zelf gaan shoppen, bij bv. het naastgelegen "Smaak en Stijl".

Of het nieuwe concept een succes is ? Dat zal nog moeten blijken uit de uitleencijfers. Ik moet zeggen: het idee erachter is leuk en fris. Het nadeel is echter dat alle SISO's uit elkaar gerukt zijn en dat het moeilijk zoeken is, voor zowel de klant als de informant (zoals de WIM-er in Beverwijk genoemd wordt). Om het over het opruimen maar niet te hebben...
Zo kan het gebeuren dat de rij boeken ophoudt bij 418.7 en dat je voor het boek met 418.8 een paar pleinen verder moet zijn. Gelukkig staat een en ander wel in de catalogus aangegeven, anders zou het vinden onbegonnen werk zijn.

In feite zou je elk boek tevens moeten voorzien met een met het plein corresponderende kleur, maar dat is nagelaten. En wat doen de Waargebeurde Verhalen op het Plein "Smaak en Stijl" ?
Dat is tegelijkertijd het manco van dergelijke pleinen: het wordt een zwart-wit (sic) indeling van de onderwerpen, het moet tenslotte ergens onder vallen.
Vallen de boeken over yoga nu bij "Vrije Tijd" of "Smaak en Stijl"? En de ICT ? Is dat inderdaad "Werk etc" of ook "Vrije tijd"?

Die Wehrmacht in zes delen

Op de ZDF op dindagavond wordt een interessante serie uitgezonden: "Die Wehrmacht";
het gaat, zoals de titel al aangeeft, over Hitler's leger.
De Wehrmacht, die vooral niet vereenzelvigd wilde worden met de SS en de vele moorden die er in haar bezettingsgebied plaats vonden (vooral in Rusland en Polen).
De schuld werd altijd afgeschoven op de SS, terwijl maar al te vaak die zelfde SS door de legerleiding te hulp werd geroepen in de strijd tegen de "partizanen" (waaronder ook de joden gerangschikt werden).

Deze serie neemt oude opvattingen onder de loep en komt soms met nieuwe inzichten. Zo is altijd onduidelijk geweest waarom het Duitse leger stil hield voor Duinkerken, waardoor 300.000 man geallieerden naar Engeland konden ontsnappen. Naar nu blijkt was dit besluit om te stoppen een voortvloeisel uit de machsstrijd tussen Hitler en de generale staf. Hitler won.

Het is interessant dat een nieuwe generatie historici is opgestaan met nieuwe standpunten over bepaalde ontwikkelingen in het Derde Rijk.
Je verwacht dat alles is geschreven over Hitler's Duitsland, maar het is een onuitputbare bron, ook omdat nog steeds nieuwe archieven ontsloten worden.

Iets wat bijna niet te begrijpen is is waarom de Wehrmacht Hitler niet heeft afgezet, vooral toen duidelijk werd dat de oorlog verloren was.
Een begrip als "trouw" en de afgelegde eed op de Fuhrer gingen voor menselijkheid en het behoud van Duitsland (dat uiteindelijk in mei 1945 zo goed als verwoest was).
Een kleine groepje officieren rond Stauffenberg kwam wel in opstand, met een tevergeefse bomaanslag op Hitler en redde zo nog een beetje de eer van het Duitse leger.

Staat het bordje omhoog ?

Een van mijn favoriete programma's is "Wegmisbruikers" van, godbetert het, Veronica.
De snelle jongens van de politie in burger en dito auto doorkruisen daarin het gehele land, op zoek naar "wegmisbuikers" in alle rangen en standen.

Het wangedrag van de burger varieert van het niet aangeven van richting tot zwaar dronken achter het stuur zitten. Flitsend wordt als de bestuurder een stopteken gekregen heeft ("Staat het bordje omhoog ?") er vervolgens als een haas vandoor gaat. Dan worden de collega's gemobiliseerd en de wegen afgezet. Bijna altijd wordt de schuldige aangehouden. Een enkele keer vlucht de zondaar de grens met Belgie over, onze brave dienders het nakijken gevend.

Het mooiste vind ik altijd nog motorrijders die 180 scheuren (onderweg wheelies makend) over een weg waar je maar 80 mag. De politieauto moet dan alle zeilen bijzetten. Ze rijden tenslotte niet in een Porsche.

Overigens: waarom mag je op de ene vierbaansweg 100, op de andere 80 km en op een derde 70 ? Laatst kreeg ik op zo'n 70 km weg nog een bekeuring wegens te snel rijden. De uiteindelijke schuldige ? Dat was die zwarte Mercedes die mij rechts trachtte in te halen, waardoor ik meer gas moest geven en iets te hard langs het "onopvallende" busje reed. Ik wist al meteen dat het foute boel was, hoewel ik geen flits zag. De twee broden die ik op actiedag bij de C 1000 kocht a 1 Euro kostten zo uiteindelijk 62 Euro.

Maar ok: "Wegmisbruikers". Het is een fascinerend programma omdat het getoonde zo herkenbaar is. Iedereen begaat wel eens een overtreding in het verkeer en het is een lullig gevoel als je dan net betrapt wordt.
Met sommige bekeurden heb ik trouwens geen medelijden. Zoals die man die in zijn gloednieuwe BMW met zijn mobieltje in de hand zat te bellen. Als je zo'n dure auto kan betalen kun je er ook tegelijk een carkit in laten zetten.
Maar ok: ik rij ook wel eens op de motor via het fietspad...

Flipje in Moskou

Onze ferme minister-president Flipje van de Betuwe bracht een bezoek aan Moskou.
De grote Poetin kon een beetje tijd vrij maken voor de gast uit het verre Nederland. Belangrijkste gepreksonderwerp: het meewerken van de Gasunie aan een pijpleiding vanaf Rusland naar Duitsland. En passant werden nog wat contracten afgesloten; goed voor de meegereisde handelsdelegatie.

Oh ja, de mensenrechten kwamen ook nog even ter sprake. Maar meer dan lipservice aan deze goede zaak kon Flipje niet verlenen. Business first !
Dat president Poetin via slinkse weg na de aankomende verkiezingen de macht wil behouden door het aanvaarden van een andere functie is niet belangrijk. Evenals dat Rusland geen westerse waarnemers wil toelaten bij die verkiezingen (dat doet het westen toch ook niet ?). Om over het gebrek van een vrije pers is maar te zwijgen.

Tot zover de VOC-mentaliteit van Flipje van de Betuwe, waarin geld voor alles gaat en het grote Nederland een heldenrol in Afghanistan kan vervullen. Volgende doel: de Olympische Spelen van 2008 in China, het land waar de meeste executies per jaar plaatsvinden. De paralel met de Spelen van 1936 in Berlijn dringt zich hier op. Toen werden de bordjes met "Juden nicht ernwunscht" tijdelijk verwijderd en enige gevangen uit de kampen vrijgelaten.

Heroes of no more heroes ?

Als je de samenstellers van de expositie "Held" in de Nieuwe Kerk in Amsterdam (t/m 11/11) mag geloven is de held weer helemaal terug. Mijns inziens is de held nooit weg geweest, maar goed.
Het is prettig om er rond te lopen, al is het alleen vanwege het interieur van de Nieuwe kerk, met al zijn historie. Leuk om te zien vond ik persoonlijk de shirtjes van Zidane en Seedorf en een foto met bijschrift van Ruud van Nistelrooy voor zijn ouders ten tijde van zijn debuut voor Oranje.

Het grote thema van "Held" is Michiel de Ruyter, die nog steeds voor sommigen een heldenrol vervult. Interessant om te zien hoe de nazi's hem voor hun eigen doeleinden trachtten te gebruiken; al met al deed die campagne overigens niets af aan zijn populariteit bij de Nederlandse bevolking.

Opvallend is hoe snel een held van zijn voetstuk kan vallen. Gouverneur Heusz van Indie, waar in 1935 nog een monument voor werd opgericht in Amsterdam, werd in 1967 beschimpt en (het standbeeld) beklad door de Provo's. Het schilderij van Wilhelmina werd door opstandelingen in Indie kapot gesneden (schilderij te zien in de Niewe Kerk). En wat te denken van OJ Simpson ? Een duidelijker geval van "hero to zero" is niet te bedenken.

Ik vraag me wel eens af: wie zijn mijn helden ? En zeker, ik heb ook meegezongen met "No more heroes" van The Stranglers. Maar ging dat niet mee over (te) oude popsterren die hun beste tijd gehad hebben ?
Maar goed, er zijn natuurlijk wel wat mensen waarvoor ik bewondering heb. Ik denk aan een aantal popmuzikanten (natuurlijk Mark E.Smith vvan The Fall), meervoudig wereldkampioen schaken (tegenwoordig in de oppostie tegen Poetin) Kasparov en de grootste Formule 1 coureur aller tijden Ayrton Senna. Verder nog wat filmsterren (Nicole kidman) en regisseurs (Stanley kubrick). En natuurlijk niet te vergeten...

De lijst wordt langer en langer. Het is goed rolmodellen te hebben. Maar zijn het ook helden ? Echte helden sterven jong door roekeloosheid en grote opofferingsgezindheid en worden daardoor onsterfelijk, zoals James Dean. Zo blijft de mythe in stand, voordat het verval inzet (de vette Elvis Presley).